SORULAR

1- İki Hub arasındaki bağlantı şekli aşağıdakilerden hangisi ile oluşur?

A)Cross B)Up-link C)Usb D)Bluetooth

2- Bir bilişim sınıfında kullanılan ağ aşağıdakilerden hangisidir?

A)Wan B)Man C)Lan D)Vpn

3- Aşağıdakilerden hangisi üzerine gelen veriyi bütün portlara aktarır?

A)Switch B)Repeater C)Router D)Hub

4- Aşağıdakillerden hangisi LAN ile WAN’ı birbirine bağlamak için kullanılmaktadır?

A)Router B)Hub C)Switch D)Ağ arabirim kartı

5- Aşağıdakilerden hangisi birden fazla bilgisayarı kablosuz olarak birbirine bağlayan dosya paylaşımı ve internet bağlantılarını sağlayan aygıttır?

A)Roueter B)Repeater C)Access Point D)Bridge

6- Internete erişim sağlamak için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle bulunmalıdır?

A)Grafik kartı B)Modem C)Ağ arabirim kartı D)Ses kartı

7- MAC adresi kaç bitten oluşmaktadır?

A)12 B)23 C)36 D)48

8- Dial-up modemlerde aşağıdakilerden hangisi bulunmaktadır ?

A)Harici modem B)Usb modem C)Ethernet modem D)Kablosuz modem

1. B 2. C 3. D 4. A 5. C 6. B 7. D 8. A

ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line-Asimetrik Sayısal Abone Hattı) modemler

ADSL, bağlantısını her evde bulunan telefon hatları üzerinden gerçekleştirir. Yüksek hızlı veri, ses ve görüntü iletişimini aynı anda sağlayabilen bir modem teknolojisidir. ADSL modemler, dijital kodlama tekniği ile telefon hatlarını %99 verimle kullanır. Bağlantı sağlandığında splitter adlı cihaz sayesinde telefon hattını meşgul etmez. Dial up bağlantıya göre en az 5, en fazla 50 kat daha hızlı bağlantı hızı sunmaktadır. 1.5 ile 9 Mbps arası download (indirme), 16 ile 640 Kbps upload (gönderme) hızlarına erişilebilir.

Bağlantı şekillerine Göre ADSL Modemler:

•  Ethernet modemler: Bilgisayarla olan bağlantılarını üzerinde bulunan ethernet portları ile sağlar. Bu sebeple bilgisayarınızda ethernet kartı bulunmalıdır.

• USB modemler: Bilgisayarla olan bağlantısını USB portu üzerinden gerçekleştirir. Gücünü USB üzerinden aldığı için bilgisayarın kapanması durumunda modemde kapanır.

•  PCI modemler: Kart hâlinde PCI yuvalarına takılan dâhilî modemlerdir. Piyasada güvenlik duvarı (firewall), yönlendirici (router), geçit yolu (gateway) fonksiyonlarını barındıran ADSL modemler bulunmaktadır.
  
•  Kablosuz modemler: Bilgisayarların internete bağlanma ihtiyaçlarından dolayı kablo kirliliği de gittikçe artmaktadır. Bu durum kablosuz ortamların yaygınlaşmasını sağlamıştır. Dizüstü bilgisayarların da kablosuz ethernet kartlarını bünyelerinde barındırmaya başlaması, kablosuz (wireless) yayın yapan modemlerin kullanımını arttırmaktadır.

Dial up modem

Gelişmiş ülkelerde geçerliliğini yitirmiş, fakat ülkemizde yaygın olarak kullanılan bir bağlantı şeklidir. Normal bir telefon hattı, ‘Dial Up modem ve bir internet erişim kodu, bu bağlantı şeklini kullanabilmek için yeterlidir. Bağlantı kurulurken Türk Telekomun Internet Servis Sağlayıcı ’lar (ISS) için sağladığı özel bir erişim numarası modem tarafından çevrilir, servis sağlayıcının modemi ile irtibat kurulur, kullanıcı adı ve şifre kontrol edilir ve veri alışverişi gerçekleşir. Dial Up, telefon hattını kullandığından, aynı anda hem internete bağlanıp hem de telefon görüşmesi yapamazsınız. Dial Up modemler 2400, 9600,14400, 28800, 33600, 56000 bps hızlarına ulaşabilir. Günümüzde en çok kullanılan Dial Up modemler 56 Kbps hızındadır. Bağlı kalınan süre zarfınca yine Türk Telekom tarafından belirlenen özel bir tarife ile ücretlendirilir.

Bu modemler dâhilî (Internal) ve harici (External) olmak üzere iki çeşittir:

• Dâhil (ınternal) modemler:

Dâhilî modemler, bilgisayara takılan diğer kartlar gibi kasa içinde bir yuvaya takılır. Modem kartının üzerindeki iki çıkıştan biri telefon hattına, diğeri ise telefon cihazına bağlanır. Gücünü cihazın güç kaynağından dâhilî olarak temin eder.

•  Harici (enternal) modemler:

Harici modemler ise ayrı bir cihaz şeklindedir. Bu nedenle, bilgisayara seri çıkışların birinden ara kablo yardımı ile bağlanır. Bilgisayarın dışında olduklarından elektriği bilgisayardan alamaz. Bu nedenle bir adaptörleri vardır. Bağlantı işlemi, telefon hattının modeme ve modemden de telefon cihazına bağlanma yoluyla gerçekleşir.

Modem

Bilgisayarınızın telefon hatlarını kullanarak iletişim kurmasını sağlar. Standart telefon hatlarında sadece ses transferi yapılabilir. Bu durumda verileri sese ve sesi de veriye dönüştürmek gerekir. Bu dönüştürme işleminin çok yüksek bir hızla yapılması gerekir. Fakat telefon hatlarının kalitesi çok yüksek hıza izin vermemektedir. Bu nedenle her şey modemlerin kendi özelliklerine bağlıdır. Kısaca modemin görevi, bilgisayardan aldığı digital(sayısal) veriyi analog veriye çevirerek göndermek ve aynı şekilde karşı taraftaki bilgisayardan gelen analog veriyi tekrar digital veriye çevirerek bilgisayara iletmektir. Modem terimi, modulation-demodulation kelimelerinin kısaltılması ile oluşturulmuştur.

Kablolama

Access Point

Access Point (erişim noktası) (ana istasyon da denir), kablolu bir ethernet ağına kablosuz erişim sağlar. Access Point (erişim noktası), hub‟ a, switche (anahtar) veya kablolu Routere (Yönlendirici) takılır ve kablosuz iletişim sinyalleri gönderir. Bu, bilgisayarların ve aygıtların kablolu ağa kablosuz olarak bağlanmasını sağlar. Erişim noktaları hücresel telefon kuleleri gibi davranır. Bir konumdan diğerine geçebilir ve ağa kablosuz erişiminiz devam edebilir. Havaalanında, restoranda veya otelde genel kullanıma açık kablosuz ağ kullanarak Internete kablosuz bağlandığınızda, genellikle bir access point (erişim noktası) aracılığıyla bağlanırsınız. Bilgisayarlarınızı kablosuz bağlamak istiyorsanız ve kablosuz iletişim özelliği sağlayan bir router (yönlendirici) varsa, access pointe (erişim noktası) gereksiniminiz yoktur. Erişim noktalarının Internet bağlantılarını paylaştırmaya yönelik yerleşik teknolojisi yoktur; Internet bağlantısını paylaştırmak için access pointi (erişim noktası) router (yönlendirici) veya yerleşik router (yönlendirici) bulunduran bir modeme takmanız gerekir.

Router (Yönlendirici)

Günümüzdeki yönlendiriciler ile bellibaşlı benzer özelliklere sahip ilk aygıtlara örnek olarak paket servisler verilebilir. Arayüz mesaj işlemci aletleri ARPANET tarafından üretilir. Yönlendirici fikri ilk olarak (o zamanlar geçit olarak adlandırılıyordu)'INWG' Internatıonal Network Working Group olarak adlandırılan uluslararası bilgisayar ağı araştırmacıları sayesinde ortaya çıkarıldı.

Yönlendirici (router) temel olarak yönlendirme görevi yapar. LAN-LAN ya da LANWAN arasında bağlantı kurmak amacıyla kullanılır. Üzerinde LAN ve WAN bağlantıları için ayrı port bulunur ve şaseli olarak da üretilebilir. Bu portlara gerektiğinde LAN veya WAN portları eklenebilir. Yönlendiriciler sahip oldukları işletim sistemleri ile programlanabilir ve gerekli ayarlamalar yapıldığında uzak bir ağa erişmek için mevcut birden fazla yol arasından kullanabilecekleri en iyi seçimi yapabilir.

Yönlendirici görevini yaparken şu sırayı izler:

• Bir veri paketini okumak
• Paketin protokollerini çıkarmak
• Gideceği network adresini yerleştirmek
• Routing bilgisini eklemek
• Paketi alıcısına en uygun yolla göndermek
• Geçityolu (gateway)

Switch (Anahtar/Dağıtıcı)

Anahtar (Switch) ağ sistemlerinde, ağ içindeki aygıtların ortak kullanım veya paylaşım için birbirine bağlanmasını sağlayan ve diğer bilgisayarlardan gelen verileri filtreleyerek sadece ilgili bilgisayara gönderen cihazdır. Klasik hub’lardan farkı; gelen veriyi sadece istenilen aygıta gönderir, hub ise gelen veriyi tüm aygıtlara gönderir ve sadece ilgili aygıt veriyi alır. Günümüzde hub’ların yerine anahtar (dağıtıcı) cihazları kullanılmaktadır. Anahtar cihazının günümüzde 4-5-8-16-24-26-48 portlu olanları bulunmaktadır. Anahtar cihazı portlarına bağlanan bilgisayarları MAC adreslerine bakarak tanır. Dağıtım işlemini gerçekleştirmek için MAC adreslerini yapısında bulunan tablolarda tutar. Kendisine ulaşan veri paketlerinin MAC adreslerini inceleyerek sadece hedef MAC adresine sahip bilgisayarın bağlı olduğu porta gönderir. Böylece ağdaki çakışmalar engellenmiş olur.

Hub

Ağ elemanlarını birbirine bağlayan çok portlu bir bağdaştırıcıdır. En basit ağ elemanıdır. Hub kendisine gelen bilgiyi gitmesi gerektiği yere değil, portlarına bağlı bütün bilgisayarlara yollar. Bilgisayar gelen bilgiyi analiz ederek kendisine gelmişse kabul eder.

Hublar 4,8,12,16,24 portlu olarak üretilir. Hub‟a UTP kablo ile bağlanılır ve her bir bağlantı 100 metreden daha uzun olamaz. Hub çalışırken herhangi bir portundan kablo çıkartmanız veya takmanız herhangi bir sorun çıkarmaz. Ağ kurulduktan sonra ortaya çıkan problemlerden biri ağın genişlemesidir. Ağ genişledikçe mevcut hub‟ın port sayısı yeterli olmayabilir. Böyle durumlarda ya daha çok porta sahip bir Hub alınır ya da başka bir Hub ile mevcut Hub birbirine bağlanır. Hublar birbirine bağlanarak ağın daha da genişlemesi sağlanabilir. Hubların birbirine bağlanması için hubların çoğunluğunda bulunan üst bağlantı portu olan uplink portu kullanılır.

• Pasif (passive) hub Hub‟ın portlarına gelen sinyal herhangi bir kuvvetlendirmeye tâbi tutulmadan doğrudan gönderilir. 
• Aktif (active) hub Yönlendirici benzeri çalışırlar, gelen sinyal güçlendirilerek gönderilir. Bu hublar bazen multiport repeater olarak da adlandırılır.

AĞ CİHAZLARI

Ağ cihazları bilgisayar veya benzeri sayısal sistemlerin birbirleriyle karşılıklı çalışmalarını, iletişim yapmalarını sağlayan ara cihazlardır. Bir ağ yapısı bu tür cihazların birbirine bağlanmasıyla oluşur.

Kablosuz ve Bluetooth Kartlar Kısaltmalar

• WPAN (Wireless Personel Area Network, Kablosuz kişisel alan ağı) 
• PDA (Personal Digital Assistan) 
• WLAN (Wireless Local Area Network, Yerel Alan Ağları) 
• RF (Radyo Frekansı) 
• IR (,Infrared, Kızılötesi) 
• MAN (Metropolitan area network, Metropol alan ağları) 
• WWAN (Wireless Wide Area Network, Geniş Alan Ağlar) 
• CDMA (Code Division Multiple Access, Kod Bölmeli Çoklu Erişim) 
• UTP (Unshielded Twisted Pair, Korumasız Bükümlü Kablo) 

Bluetooth

Bluetooth, kısa mesafedeki aygıtları birbirine bağlayan bir kablosuz teknolojidir ve adını Viking savaşçısı Harald’dan almıştır. Bu kişi, Norveç ile Danimarka’yı birleştirmesi ile tanınmaktadır. Kral Harald’ın farklı politikaları bir araya getirmesi gibi bluetooth’da cep telefonları, bilgisayarları, PDA’ları, yazıcıları kablosuz olarak bir araya getirir. Cep telefonları ve cep telefonu aksesuarları arasında kablosuz iletişim sağlayabilecek düşük güç tüketimli, düşük maliyetli bir radyo arabirimi üzerinde 1994 yılında yapılan araştırmalar sonucunda Bluetooth teknolojisinin kapıları açılmıştır.

Bluetooth, kısa radyo dalgaları kullanılarak kablosuz iletişim yapmaya olanak sağlayan bir teknolojidir. Mobil telefon ve dizüstü bilgisayara yerleştirilecek bluetooth mikroçipi bugünkü ara kablonun yerini almıştır. Yazıcılar, cep bilgisayarları, masaüstü bilgisayarları, fax makineleri, klavyeler ve herhangi başka bir elektronik aygıt bluetooth sisteminin bir parçası olabilir. Bluetooth, aygıtların birbirine fiziksel olarak bağlanma zorunluluklarını yok etmesinin yanında mevcut veri ağlarına tüm standartlara uyabilecek bir  köprü, ikincil bir arayüz ve küçük özel (ad hoc) gruplar için sabit altyapılı (infrastructure) ağlardan bağımsız bir mekanizma sağlar. Araçlar birbirlerinin görüş alanında olmasalar bile ses ve bilginin ucuz, çabuk ve güvenli iletimini sağlar.

Kablosuz Geniş Alan Ağ

Bir ülke ya da dünya çapında yüzlerce veya binlerce kilometre mesafe arasında kablosuz iletişimi sağlayan ağlara “Kablosuz Geniş Alan Ağ (WWAN: Wireless Wide Area Network)” denilmektedir. En iyi örneği cep telefonu şebekeleridir. Bu ağlar, Kod Bölmeli Çoklu Erişim (CDMA) veya Mobil İletişim için Küresel Sistem (GSM) gibi teknolojileri kullanır ve genellikle kamu kurumları tarafından düzenlenir.

Kablosuz Metropol Alan Ağ

Bir şehri kapsayacak şekilde yapılandırılmış iletişim ağlarına veya birbirinden uzak yerlerdeki yerel bilgisayar ağlarının birbirleri ile bağlanmasıyla oluşturulan ağlara Metropol Alan Ağları (MAN) denilmektedir. Metropol alan ağlarda (MAN) ve geniş alan ağlarda (WAN) genellikle kiralık hatlar veya telefon hatları kullanılmaktadır. Bu tür alanlarda kablo yerine uydu veya RF iletişim teknolojileri kullanılması durumunda Kablosuz Metropol Alan Ağları (WMAN: Wireless Metropol Alan Ağ) olarak isimlendirilmektedir.

Kablosuz MAN’lar çok sayıda şubesi bulunan kurum ve büyük şirketler ile dağınık yerleşime sahip üniversiteler gibi yapılarda yaygın olarak kullanılmaktadır. IEEE 802.16 standardı WMAN için geliştirilmektedir. IEEE 802.16 standardı günümüzde WIMAX (Worldwide Interoperability for Microwave Access - mikrodalga erişim için dünya çapında birlikte çalışabilirlik) olarak isimlendirilmektedir.

Kablosuz Yerel Alan Ağ

Kablosuz yerel alan ağ (WLAN: Wireless Local Area Network ), iki yönlü geniş bant veri iletişimi sağlayan, iletim ortamı olarak kablo yerine Radyo Frekansı (RF) veya Kızılötesi (IR) ışınları kullanan ve bina, kampüs gibi sınırlı alanda çalışan iletişim ağlarıdır. Kablosuz yerel alan ağları genellikle kablolu yerel alan ağın sınırlarını genişletmek için kullanılır. Bu ağlar IEEE 802.11 standartlarına göre çalışır. Kablosuz LAN (WLAN) sistemleri kullanıcılara kablosuz geniş bant internet erişimi, sunucu üzerindeki uygulamalara ulaşım, aynı ağa bağlı kullanıcılar arasında elektronik posta hizmeti ve dosya paylaşımı gibi çeşitli imkânlar sağlamaktadır.

Kablosuz Kişisel Alan Ağ

Kablosuz kişisel alan ağ (WPAN: Wiriless Personel Area Network), yakın mesafedeki elektronik cihazları (PDA), fare, klavye, cep telefonu, dizüstü bilgisayar vb. kablosuz olarak birbirine bağlayan ağlardır. Kablosuz kişisel alan ağlar diğer ağlara kıyasla daha düşük veri hızına ve daha kısa iletişim mesafesine sahiptir. Kablosuz kişisel alan ağların hızları 1Mbps ve kapsamı 10 metre civarındadır. Bu ağlar, HomeRF ve bluetooth teknolojisini uygulamaları için kullanılır. 

Kablosuz Ağ Çeşitleri

Kablosus ağlar kullanım amaçları ve büyüklüklerine dört kategoriye göre ayrılmıştır fakat kablosuz ağların kablolu ağlar gibi net bir biçimde tanımlanmış sınırları yoktur. Kablosuz iletimin aralığı bir çok etmene bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Hava koşulları ve girişimler kablosuz ağın kapsamını büyük ölçüde değiştirebilir.

Kablosuz ve Bluetooth Kartlar

Kablosuz iletişim, kablolu iletişimin yanı sıra bir noktadan başka bir noktaya kablo hattı kullandaman veri, ses veya görüntü taşınmasına denir. Buna göre kablosuz iletişimi balolu iletişimden ayıran önemli nokta, iletişim ortamı olarak havanın kullanılmasıdır. Modern kablosuz iletişim, Heinrich Rudolph Herzt' in radyo dalgası olarak bilinen elektromanyetik dalgaları keşfetmesiyle 1800' lü yılların sonunda başlar. Guglielmo Marconi 1901 yılında radyo dalgalarını kullanarak Atlantik Okyanusu' nun karşısına kablosuz telgraf ile mesaj göndermiştir. 1920' de radyo, telgraf ve radyo telefonlar kullanılmaya başlanmıştır.

1940'lı yıllarda yapılan gelişmiş radar sistemiyle kısa dalga boyları kullanılarak radyo mesajlarının taşınması gerçekleşmiştir. Dalga boyu küçük olan bu dalgalar günümüzde mikrodalga olarak bilinir. Mikrodalgalar, daha çok bilgiyi daha büyük hızla ve daha güvenilir taşımayı mümkün kılar. Daha sonra geliştirilen "Spread spectrum (dağının spektrum)" teknolojisi ile veriler daha güvenli olarak taşınmaya başlanmıştır. 1950'li yıllarda radyo tabanlı "paging system" ile radyo teknolojisi kullanarak kıtalar arasında ses ve telgraf alışverişi gerçekleştirilir.

Ağ Ara Birim Kısaltmaları

• MAC (Media Access Control, Fiziksel Adres)
• CSMA(Carrşer SEnse, Multiple Access/Collision Detection, Çarpışma algılayıcıyla taşıyıcı dinleyen çoklu erişim)
• İnternet(İnterconnected networksi kendi aralarında bağlantılı ağlar )
• NIC (Network interface card, Ağ arabirim kartı) 
• CRC(Cyclic Redundancy Check)

Ethernet Kartının Yapısı ve Çalışması

Ethernet kartı bilgiyi paketler halinde yollar. Bunun iki türlü faydası vardır. Birincisi büyük bir dosya transferi yapan bir bilgisayar, ağın tamamını uzun bir süre meşgul durumda tutmamış olur. İkincisi ise büyük bir dosya paketlere ayrılmamış olsaydı, aktarım esnasında bir bozulma olursa bu dosyanın tamamının yeni baştan gönderilmesi manasına gelirdi. Oysa paketlere ayrılınca sadece bozuk olan parça tekrar gönderilir.

• Destination MAC adres: Alıcının MAC adresi
• Source MAC adres: Gönderenin MAC adresi
• Data: Gönderilecek veri
• CRC code: Hata kodu. Gönderilen verinin bozulup bozulmadığını kontrol eden koddur.

Ethernet kartlarının sahip olduğu dünyada tekil olan ve 48 bit genişliğinde bir adres vardır. Bu adrese MAC adresi denir. Bir bilgisayarı bir ağa veya bilgisayara bağlamak için TP(Twisted Pair- Çift Bükümlü) veya koaksiyel kablo kullanılır. Günümüzdde RJ-45 konnektörlü ethernet kartları kullanıldığı için buna bağlı olarak TP kablolar kullanılmaktadır. Bu kabloların içinde 4 çift bükümlü kalbo bulunmaktadır. Farklı tip iki cihazın birbirine bağlanırken düz-standart-straight, aynı tip cihazların birbirine bağlanmasında ise cross-çapraz kablo kullanılır.

Ağ Ara Birim Kartı

Bilgisayarların ve diğer cihazların bir ağa bağlanmasını sağlayan donanımlara ağ arabirim kartı (NIC- network interface kart) denir. Bilgisayarların özelliklerine göre anakartlara bütünleştirilmiş halde olabilir ya da üzerindeki herhangi bir çevresel yuvaya takılı olabilir. ISA, PCI, USB, PCMCI gibi bağlantı yuvalarını kullanan ağ arabirim kartları vardır. Bunlardan en sık kullanılanı PCI bağlantı noktasını kullanan kartlardır. Ağ arabirim kartlarının kendine özgü başka bir kartta olmayan 48 bitlik fiziksel bir adresi vardır. Bu adrese MAC(Media Access Control) adresi denir. MAC adresi kullanıcılar için ağ üzerindeki veri akışını kontrol etmekte kullanılır.

Ağ Tarihçesi

1960' lı yılların sonlarında Hawaii Üniversitesi ALOHA adını verdiği bir geçiş ağ kurdu. Üniversitenin amacı kampüsünndeğişik noktalarını yayılmış olan bilgisayarları birbirine bağlamaktı. Bu network modelinin günümüze kadar gelen en önemli özelliği CSMA/CD olarak adlandırılan tekniktir. CSMA/CD nin açılmış hali carrier detect, multiple acces with collusion detect (taşıyıcı sinyalin algılanması, çoklu erişimce çarpışanın tespiti).

Taşıyıcı sinyalin algılanması -carrier sence- ağ kartının kablodan bilgi transfer etmeden önce belirli bir süre hattı dinlediği anlamına da gelir. Çoklu erişim, aynı kabloya birden fazla bilgisayarın bağlanabileceğini belirtir. Çarpışmanın tespiti ise hattaki verilerin çarpışmasını engellemek için alınmış bir güvenlik önlemidir. Bu eski ağ tasarımı bugünkü ethernetin temelidir.

İnternet, Dünya genelindeki bilgisayar ağlarını ve kurumsal bilgisayar sistemlerini birbirine bağlayan elektronik iletişim ağıdır. TDK, internet sözcüğüne karşılık olarak genel ağı önermiştir. İnternet yerine zaman zaman sadece net sözcüğü de kullanılır.

İnternet, Çok protokollü bir ağ olup birbirine bağlı bilgisayar ağlarının tümü olarak da tanımlanabilir. Binlerce akademik ve ticari ağla devlet ve serbest bilgisayar ağının birbirine bağlanmasıyla oluşmuştur. Bilgisayarlar arasında bilgi çeşitli protokollere göre paketler halinde transfer edilir. İnternet üzerinde elektronik posta ve birbirine bağlı sayfalar gibi çok çeşitli bilgiler ve hizmetler vardır.

Türkiye' de internet, ilk defa 1993 yılının Nisan ayında Orta  Doğu  Teknik Üniversitesi laboratuvarlarında kullanılmaya başlanmıştır. İlk deaf o bağlantı sayesinde CNN, BBC gibi ilk lurulan web sitelerine bağlanmaya çalışılmıştır. Daha sonra, sadece metin tabanlı olarak, aynı üniversitede farkl statik iplerle bir kaç sayfa oluşturulmuş. Bu sayfalara da üniversitede bilgisayarlarla bağlanılarak, internet kullanılmıştır. İlk kullanılan internet hızı, 64 kbit/saniye' dir.